Willem Barnard: Een Stille duif in de verte en Psalmgetier
Een stille duif in de verte en Psalmgetier
Een leven in dienst van de psalmen
Willem Barnard, geboren in 1920 en vaak dichtend onder de naam Guillaume van der Graft, staat in de Lage Landen vooral bekend voor zijn berijmingen van psalmen en gezangen. Een stille duif in de verte (ps 42-72) en Psalmgetier (ps 73-106) vormen het tweede en derde deel in een reeks van vier publicaties waarin Barnard netjes in numerieke volgorde de psalmen één voor één bespreekt.
De techniek die hij hierbij gebruikt, voor zover er hiervan sprake is, omschrijft hij zelf als een Medigese (ps 65), een bewuste contaminatie van meditatie en exegese. Het is een kabbelend zoeken naar een delicaat evenwicht tussen zelf en tekst, soms flirtend met de grens van het verinnerlijkt geneuzel. Een gewaagd literair genre bovendien, dat veel krediet vraagt en ontvankelijkheid bij de lezer.
Maar de Psalmen hebben Barnard een leven lang niet losgelaten. Hij is er door en door mee vertrouwd waardoor veel van zijn psalmbesprekingen de vorm krijgen van een vlotte en onbemiddelde weergave van gedachten. Op dezelfde manier krijgen ook zijn gevoelens een vanzelfsprekende plaats tussen de psalmen: liefde vooral -een zeer grote genegenheid voor de tekst- maar ook ontroering, neerslachtigheid, vreugde, woede en verontwaardiging.
Soms levert dit aardige beelden op: Psalm 55 als het ochtendlijk ontwaken onder de douche; Psalm 63 en de Pater Cantor, zaliger, van de Achelse Kluis. Maar even vaak gaat er heel wat onderweg verloren en lijkt het alsof er gewoon een oude man aan het woord die afgeeft op televisie (ps 45) en popgeweld (ps 61).
Het probleem hierbij is vooral dat Barnards Medigese gebruik maakt van drie referentiekaders die voor jongere generaties meer en meer verloren zijn gegaan: een doorleefde vertrouwdheid met de psalmen zelf, de directe ervaring van oorlog en een diep protestants geloof. Omdat dit Barnards meditatie zo particulier maakt, is het misschien wel juister te spreken over de contaminatie van biografie en exegese.
Maar net daarom zijn deze boekjes als tijdsdocument onvervangbaar. Ze ontsluiten een wereld die meer en meer ontoegankelijk geworden is. Een wereld die naar onze smaak veel te traag loopt en waar veel woorden zijn met heel weinig beelden. Het is de wereld van het geloof dat gegoten zit in plechtige, overgedragen woorden en gebaren en waar God geen begrip is maar een keten van gebeurtenissen.
Bovendien schrijft Barnard zelf dat wat hij verondersteld wordt te denken of te geloven, voor velen blijkbaar bij voorbaat vaststaat. Het is het een karikatuur die dient om zich het geloof van het lijf te houden (ps 83). Met zijn Gepeins bij psalmen, de synthese van zijn leven in dienst van de psalmen, geeft Barnard op deze geslotenheid alvast een eerlijk en open antwoord.
REFERENTIE :
Willem Barnard, Een stille duif in de verte. Gepeins bij psalmen, Pelckmans, Kapellen, 2004, 155 blz., 14,50 euro, ISBN 90-289-3495-2
Willem Barnard, Psalmgetier. Gepeins bij psalmen, Pelckmans, Kapellen, 2004, 133 blz., 13,90 euro, ISBN 90-289-3527-4
Een leven in dienst van de psalmen
Willem Barnard, geboren in 1920 en vaak dichtend onder de naam Guillaume van der Graft, staat in de Lage Landen vooral bekend voor zijn berijmingen van psalmen en gezangen. Een stille duif in de verte (ps 42-72) en Psalmgetier (ps 73-106) vormen het tweede en derde deel in een reeks van vier publicaties waarin Barnard netjes in numerieke volgorde de psalmen één voor één bespreekt.
De techniek die hij hierbij gebruikt, voor zover er hiervan sprake is, omschrijft hij zelf als een Medigese (ps 65), een bewuste contaminatie van meditatie en exegese. Het is een kabbelend zoeken naar een delicaat evenwicht tussen zelf en tekst, soms flirtend met de grens van het verinnerlijkt geneuzel. Een gewaagd literair genre bovendien, dat veel krediet vraagt en ontvankelijkheid bij de lezer.
Maar de Psalmen hebben Barnard een leven lang niet losgelaten. Hij is er door en door mee vertrouwd waardoor veel van zijn psalmbesprekingen de vorm krijgen van een vlotte en onbemiddelde weergave van gedachten. Op dezelfde manier krijgen ook zijn gevoelens een vanzelfsprekende plaats tussen de psalmen: liefde vooral -een zeer grote genegenheid voor de tekst- maar ook ontroering, neerslachtigheid, vreugde, woede en verontwaardiging.
Soms levert dit aardige beelden op: Psalm 55 als het ochtendlijk ontwaken onder de douche; Psalm 63 en de Pater Cantor, zaliger, van de Achelse Kluis. Maar even vaak gaat er heel wat onderweg verloren en lijkt het alsof er gewoon een oude man aan het woord die afgeeft op televisie (ps 45) en popgeweld (ps 61).
Het probleem hierbij is vooral dat Barnards Medigese gebruik maakt van drie referentiekaders die voor jongere generaties meer en meer verloren zijn gegaan: een doorleefde vertrouwdheid met de psalmen zelf, de directe ervaring van oorlog en een diep protestants geloof. Omdat dit Barnards meditatie zo particulier maakt, is het misschien wel juister te spreken over de contaminatie van biografie en exegese.
Maar net daarom zijn deze boekjes als tijdsdocument onvervangbaar. Ze ontsluiten een wereld die meer en meer ontoegankelijk geworden is. Een wereld die naar onze smaak veel te traag loopt en waar veel woorden zijn met heel weinig beelden. Het is de wereld van het geloof dat gegoten zit in plechtige, overgedragen woorden en gebaren en waar God geen begrip is maar een keten van gebeurtenissen.
Bovendien schrijft Barnard zelf dat wat hij verondersteld wordt te denken of te geloven, voor velen blijkbaar bij voorbaat vaststaat. Het is het een karikatuur die dient om zich het geloof van het lijf te houden (ps 83). Met zijn Gepeins bij psalmen, de synthese van zijn leven in dienst van de psalmen, geeft Barnard op deze geslotenheid alvast een eerlijk en open antwoord.
REFERENTIE :
Willem Barnard, Een stille duif in de verte. Gepeins bij psalmen, Pelckmans, Kapellen, 2004, 155 blz., 14,50 euro, ISBN 90-289-3495-2
Willem Barnard, Psalmgetier. Gepeins bij psalmen, Pelckmans, Kapellen, 2004, 133 blz., 13,90 euro, ISBN 90-289-3527-4
Reacties