Posts

Is John Cleese deel van het probleem?

Gisteren was ik getuige van de voorstelling van John Cleese met de veelzeggende titel Last Time To See Me Before I Die. Op het gebied van de verwachtingen die de titel opriep stelde John Cleese zeker niet teleur: hij leefde en de kans dat ik hem ooit nog eens weerzie is erg gering. De Standaard gaf de voorstelling een schamele ster  wat niet helemaal onbegrijpelijk is voor wie niets heeft met de nostalgie van iconische televisiereeksen als Monty Pyton en Fawlty Towers. Zonder die factor leek de voorstelling op een moppentrommel zoals komieken die brachten voor de uitvinding van Stand up Comedy. Dat is meteen ook mijn bedenking. Het baanbrekende Monty Pyton gaf relevante commentaar op een fatsoenlijke naoorlogse samenleving. Niet enkel waarden, normen  en gedragingen werden becommentarieerd, maar ook het verhaal zelf moest, naar de zeden van de tijd, op de schop. De lach die daarop volgde was in meer dan een opzicht een bevrijding (of therapeutisch zoals Cleese het in zijn sh...

De stad van de doden

Afbeelding
Dit is een eigen vertaling van de eerste bladzijden van Werner Bergengruen, Der Tod von Reval (1949) . Reval is de oude naam voor de hoofdstad van Estland Tallinn. Mijn goede vriend, zet u bij mij. De fles staat op tafel. Het is herfst, de avond valt, buiten krassen de kraaien, buiten huilt de wind. Hoort u de arme zielen kreunen in het vagevuur? Ik wil graag een paar verhalen vertellen: verhalen uit een oude stad, hoog boven in het Noorden, hoog boven in het Oosten, een stad aan de zee. Maar het zijn geen verhalen van deze stad: het zijn verhalen van haar doden. Alle oude steden zijn Nekropolen. Op zijn minst hebben ze dit ene voordeel tegenover de jonge steden, de toonzetters, de snel omhoog gegroeiden: hun doden vormen een ontelbaar Volk. Een oude stad mag mensen hebben zoveel ze wil, wat is de massa van wie ze bewoont tegenover de massa van wie ze bewoont heeft? Zij die in huizen leven en over de straten gaan dat zijn de weinigen, maar de velen wonen in de grijze Kerken en graf...

Godfried Bomans en het verlangen naar metanoia

Godfried Bomans (1913 - 1971) was een van de meest populaire figuren in het publieke leven in Nederland en Vlaanderen. Met zijn vroege werken Erik of het klein insectenboek en Pieter Bas vestigde hij zijn naam als veelbelovende auteur. Maar hoewel hij later nog twee sprookjesboeken zou publiceren en een aantal verzamelingen van kortere teksten (die door talloze herdrukken en verzamelbundels doorheen de jaren uitgegroeid zijn tot een onontwarbaar kluwen) zijn de meeste werken van Bomans toch vooral onafgewerkte titels in het hoofd van de auteur gebleven. Naarmate zijn literaire ambities stukliepen op de realiteit, lieten zijn vermogen tot kernachtig formuleren en zijn retorisch talent hem als vanzelfsprekend evolueren naar het nieuwe medium van de televisie. Godfried Bomans werd een van de eerste bekende Nederlanders die in een sterk verzuilde samenleving de kunst verstond om mensen van allerlei slag en overtuiging aan te spreken. Zijn goed ontwikkeld gevoel voor humor was daarbij zijn ...

Jordan Peterson: Een nieuwe vader voor de westerse cultuur

In 2016 nam de Universiteit van Toronto het initiatief om alle medewerkers van haar Human Resources afdeling te verplichten om een zogenaamde non-bias training te volgen. Het betrof reeks van bijscholingen waarin geleerd zou worden beter om te gaan met bewust en onbewust racisme en vooroordelen tegenover minderheidsgroepen. Toen Jordan Peterson, hoogleraar aan deze universiteit, dit vernam, besloot hij zijn verontwaardiging over deze zeer vergaande maatregel uit te spreken in drie uitgebreide en bewogen monologen voor de webcam van zijn computer en deze online te publiceren. De kritiek op de kwaliteit van de training, het feit dat deze verplicht was en dat een instelling bij voorbaat uitging van racisme en vooroordelen bij haar medewerkers, was daarbij volkomen terecht. Maar vooral met zijn scherpe analyse van het politiek correct denken dat hij als oorzaak van dit alles identificeerde, verwoordde hij helder en systematisch iets wat voor velen in de samenleving een groeiende bron van ...

De leeuw en het lam: Spiritualiteit en psychotherapie

Zowel in de christelijke traditie als in de psychotherapie vormen de leeuw en het lam belangrijke symbolen. Ze verbeelden als begrippenpaar alle subjectieve dimensies van kracht en zwakheid, zoals bijvoorbeeld woede en verdriet of zelfverzekerdheid en openheid naar anderen. In zijn nieuwste boek gebruikt Dominicaan Patrick Lens niet toevallig net deze twee symbolen om de christelijke spiritualiteit en psychotherapie om verschillende manieren met elkaar in verband te brengen en elkaar te laten verrijken.  In breed opgezet eerste deel beveelt de auteur de psychotherapie aan als een methode om spiritualiteit meer menselijk te maken. In de klassieke spirituele stromingen, niet in de laatste plaats onder de toenemende invloed van oosterse religies, krijgen menselijke behoeften, emoties en zelfs lichamelijkheid een steeds kleinere plaats toebedeeld. Vandaag roept spiritualiteit bij westerse mensen een beeld op van een onbewogen inwendig schouwen, zonder beelden of gedachten, waarin ...

Anders leven: Onderweg naar hedendaagse monastieke spiritualiteit

Al van bij het prille begin van het Christendom bestonden er mensen die zich uit de wereld terugtrokken om zich volledig toe te wijden aan een of andere vorm van monastiek leven. Nu Kerk en geloof steeds verder naar de marge van de samenleving worden gedrongen groeit de verwondering om mensen die vandaag nog steeds bewust voor dit leven kiezen. Het monastieke leven staat volop in belangstelling als een aantrekkelijk alternatief voor de verzuchtingen van de wereld. Dit uit zich niet enkel in het feit dat producten die de kloosters en abdijen produceren goed verkopen en zeer gewaardeerd worden. Ook verschijnen er talloze boeken waarin buitenstaanders de wereld van de monniken trachten te doorgronden of waarin monniken iets proberen duidelijk te maken van hun inspiratie en het belang hiervan voor de wereld. De grote verdienste van “Anders leven” het boek van de jonge Benedictijn Thomas Quartier bestaat erin dat hij verder gaat waar heel wat andere publicaties ophouden. Hij probeert du...

David Dessin - God is een vluchteling – De terugkeer van het christendom in de Lage Landen

De opmerkelijke vaststelling dat ruim de helft van de migranten in de Europese Unie tot het christendom behoort en ongeveer 13 miljoen van hen afkomstig zijn van buiten Europa (tegenover 12 miljoen islamitische immigranten), zette filosoof David Dessin aan het denken over de toekomst van het christendom in Europa. Omdat het zwaartepunt van het christendom al meer dan een millennium in Europa ligt, leeft in het Westen vaak het misverstand dat het christendom een Europese religie is die naderhand via imperialisme en kolonisatie over de wereld werd verspreid. Hieruit ontstaat de perceptie dat het geloof van de niet-Europese christelijke migranten in de lijn ligt van het algemeen gangbare Europese, geïndividualiseerde en gerationaliseerde christendom van de laatste decennia. Net om die reden blijft de eigenheid van de specifieke vormen van christendom die migranten met zich meebrengen uit heel de wereld voor westerlingen vaak een blinde vlek. In een aantal gevallen gaat het inderdaad ...