Wannes Van de Velde: Over Zingen

Op het moment dat Wannes Van de Velde overleed in 2008 aan de gevolgen van chronische leukemie, was hij nog naarstig aan het werk aan een boek dat zijn hele leven zou samenvatten. Daarbij was van bij het begin duidelijk dat dit geen gewone biografie zou worden, maar een boek over zingen en de manier waarop dit van bij zijn geboorte tot aan zijn laatste adem zijn leven beheerste.

Overigens heeft Wannes Van de velde veel geschreven en vooral naar het einde van zijn leven toen de ziekte het hem gedurende langere periodes onmogelijk maakte om te zingen op het podium, zijn enkele ontroerend mooie teksten ontstaan. In die zin komen in ‘Over Zingen’ twee belangrijke creatieve lijnen samen: zowel het zingen als het schrijven. Tegelijk is de tekst hopeloos onafgewerkt gebleven. Niet alles wat verteld moest worden heeft Wannes nog kunnen behandelen en vooral het ingrijpende proces van herschrijven en eindeloos aanpassen tot elk woord precies juist staat – een proces dat zijn uitgever bij de publicatie van zijn dagboeknotities tot lichte wanhoop dreef – heeft hij niet meer kunnen aanvatten.

Het zingen en de daarbij horende schat aan liederen kreeg Wannes Van de Velde mee van de omgeving waarin hij opgroeide. Zijn eerste stappen op het podium vormden het begin van een zoektocht waarin taal en stem zich nog verder moesten ontwikkelen. Toch volgde van bij de start veel erkenning en een groot aantal zangers en groepen zouden doorheen de jaren door hem geïnspireerd worden. Pas in een latere periode, na heel wat zanglessen en intensieve oefening, leerde Wannes Van de Velde zijn stem gebruiken als een echt instrument. Als zanger plaatste deze ontwikkeling hem ver boven de eindeloze stoet aan minder begaafde of minder geoefende stemmen die tot op vandaag de podia beheersen.

Maar tegelijk heerste er ook veel onbegrip. Het literaire en muzikale niveau waarop hij zijn liederen bracht werd niet altijd goed begrepen. Het vernieuwende van zijn optreden werd vaak gezien als minderwaardige folklore en de dominante Angelsaksische muziekindustrie drukte hem in de marge. Hoewel kritiek en misprijzen hem op artistiek gebied nooit hebben beïnvloed, was Wannes Van de Velde hiervoor wel erg gevoelig en het is net dat aspect dat soms mooi doorklinkt in ‘Over Zingen’.

‘Over Zingen’ is een kort boekje geworden, dat werd aangevuld met de geluidsopname van een lang interview uit het jaar 2000. Hoewel heel wat van de tekst goed op punt staat, is het onmogelijk te achterhalen waar Wannes Van de Velde uiteindelijk wilde uitkomen en hoeveel er nog herschreven en herwerkt moest worden. Tegelijk biedt het boek, voor wie het wil verstaan, een unieke ontmoeting met een mens die ooit onze tijdgenoot was maar nu voorgoed voorbij is gegaan. Zijn liederen boorden gaten in de tijd, zoals hij het zelf ooit zo mooi schreef over de penselen van Breughel.

Gert Van Langendonck

REFERENTIE:

Wannes Van de Velde, Over Zingen: werktitel, Uitgeverij P, Leuven, 2014, 96 blz., 29,90 euro, ISBN 978-90-79433-96-4.

Deze uitgave bevat CD met Interview opgenomen door Guy Van Looy op 9 mei 2000.