Kan Call of Duty de wereld redden ?

Terwijl de dagen  korter worden en de kilte van de herfst begint te bijten in het vrije westen komt de tijd dichterbij waarop mensen traditioneel Kerstmis vieren.  Zo vormt dit feest en de bijhorende gewoonte om cadeautjes te geven, voor heel grote Gameproducenten het uitgelezen moment om nieuwe versies van hun moeilijk te ontwikkelen producten met een beperkte levenscyclus op de wispelturige markt te gooien. We kunnen ons de vraag stellen wat er zo nieuw is aan deze producten?

It used to be so straight forward:
Good games come out on Christmas
Because the kids will want something to do
After the Christmas dinner
…
But now Christmas is the birth
Of our lord and savior
Call of Duty.Ben “Yahtzee” Croshaw in Zero Punctuation (21/8/2013) (opgepast: expliciet taalgebruik)

Terwijl de dagen  korter worden en de kilte van de herfst begint te bijten in het vrije westen komt de tijd dichterbij waarop mensen traditioneel Kerstmis vieren. De Germaanse variant van dit feest was waarschijnlijk een midwinterfeest  dat draaide om wedergeboorte van het licht (Joel / Geel) in de wereld. De Roomse Kerk doorbrak dit eerder cyclische lichtfeest, door er een herdenking van de geboorte van Jezus van te maken, die het licht niet enkel afkoopt voor het volgende jaar, maar er zelf een blijvend teken van is. Hoewel elektrische verlichting en centrale verwarming van duisternis en kou vandaag eerder abstracte begrippen hebben gemaakt en veel van de betekenis verloren is gegaan, bleef de romantische aantrekkingskracht van Kerstmis doorheen de jaren moeiteloos overeind. Helaas ontsnapt net daarom ook deze hoogmis van hoop en eenvoud, niet aan de wetten van kapitaal en consumptie die steeds nadrukkelijker het ritme van onze maatschappij reguleren. Zo vormt dit feest en de bijhorende gewoonte om cadeautjes te geven, voor heel grote Gameproducenten het uitgelezen moment om nieuwe versies van hun moeilijk te ontwikkelen producten met een beperkte levenscyclus op de wispelturige markt te gooien.

In het najaar van 2002 bracht uitgever EA Games, meesurfend op het succes van de film Saving Private Ryan en Band of Brothers, het computerspel Medal of Honor voor de PC op de markt. Het spel maakte een enorme indruk omdat het de speler toeliet om vanuit de eerste persoon enkele van de bekendste slagvelden uit de Tweede Wereldoorlog te beleven. Vooral de landing op Omaha Beach in Normandië van de Singleplayer Campagne (een verhaallijn die zonder medespelers gespeeld wordt) was ronduit legendarisch. Amper een jaar later bracht Activision, een andere grote uitgever, het computerspel Call of Duty uit dat deze ervaring van de tweede wereldoorlog nog intenser bemiddelde. Bij heel wat oudere Gamers zijn de historisch accurate Russische missies in Stalingrad (waarbij soldaten ongewapend ingegraven versterkingen moesten bestormen en vluchtende soldaten werden neergeschoten door politieke commissarissen) en de beklijvende bestorming van de Reichstag  (met het iconische beeld van de Russische vlag) nog steeds op het netvlies gebrand. In de daaropvolgende jaren bleven EA en Activision elke eindejaarsperiode trouw opvolgers van hun oude succesformules Medal of Honor en Call of Duty uitbrengen.

Overigens bestaan, meer dan in enig ander medium, gametitels vooral uit opvolgers en uitbreidingen van bestaande reeksen (Fortzetsungswahn), PC Games 10/13). Het gevolg hiervan is dat games die enkele weken voordien nog nieuw en opwindend waren, door de aankondiging van “The Next Big Thing” traag en voorbijgestreefd aanvoelen. Voor de makers van Call of Duty, die van een jaarlijkse opvolger een erezaak maken, betekent dit dat elke nieuwe editie van hun spel een moeilijke evenwichtsoefening vormt tussen herkenbaarheid en vernieuwing. Heel wat spelers koesteren oudere edities en denken met plezier terug aan talloze virtuele heldendaden uit het verleden. Tegelijk verwacht vrijwel iedereen dat deze nieuwe versie beter, grootser, indrukwekkender, mooier en intenser zal zijn dan al de voorgaande. Iets om op terug te kijken terwijl het nog bezig is.

In 2007 maakte Call of Duty eerder onverwachte omslag van de Tweede Wereldoorlog naar moderne oorlogsvoering (Modern Warfare), met herkenbare referenties naar de conflicten in Irak, Afghanistan, internationaal terrorisme en Amerikaans patriottisme. In een poging de korte en heftige Singleplayer nog intenser te maken, besloten de makers bovendien enkele schokkendere en controversiële gebeurtenissen in het spel te brengen. En tenslotte werd het spel aangevuld met een zeer uitgebreid maar bliksemsnel Multiplayer luik (meerdere spelers die tegen elkaar strijden op dezelfde kaart), compleet met online scoreborden en extra vrij te spelen wapen en beloningen. Medal of Honor slaagde er onvoldoende in om de omslag naar moderne oorlogsvoering met nadruk op Multiplayer te maken en de reeks degradeerde tot anonieme grijze middelmaat. De rol van belager van Call of Duty werd bij uitgever EA glansrijk overgenomen door de Battlefield franchise. Overigens richtten voormalige medewerkers van de eerste twee titels een nieuwe studio op die weldra met het spel Titanfall (Call of Duty met reusachtige vechtrobotten die neervallen uit de ruimte) een gooi zal doen naar de ultieme Gamekroon. De eerste tekenen van vermoeidheid met Moderne Oorlogsvoering laten zich alweer duidelijk voelen.

Een deel van de mensheid kijkt rond Kerstmis meer uit naar Battlefield 4 of Call of Duty Ghosts dan naar de geboorte van Jezus. De oude verhalen lijken uitverteld en onwillekeurig rijst de vraag of de nieuwe games enkel wat licht brengen om de winter door te komen of dat ze het vermogen in zich dragen om ooit de mensheid definitief te verlossen. Natuurlijk is de kern van het exclusief door de computer bemiddelde heil dat deze games tot bij de mensen brengen particulier en slechts voorbehouden voor een kleine groep van ingewijden. Bovendien is de wereld van computergames buitengewoon verleidelijk, zoals Elly de Waard stelt in het tijdschrift Nieuwe Liefde (nr 10):

In de kathedralen van
De computers celebreren wij
Dagelijks onze diensten 
In deze virtuele wereld
Nemen wij alvast een voorschot
Op een leven als geest

Maar betekent dit ook dat deze – en bij uitbreiding alle – door de computer bemiddelde werelden virtueel en waardeloos zijn? In de vrijplaats van het virtuele (slag)veld gebeuren onvoorstelbare dingen, die er voor een buitenstaander uitzien als het drukken op knoppen en schuiven met een muis. In een volstrekt veilige omgeving levert het spel voor wie er midden in zit, intense ervaringen die gedeeld met anderen ook intense relaties moeten opleveren. Is deze waardevolle waanzin volstrekt nieuw en anders dat al het voorgaande? Misschien dat achteraf de tweedeling tussen verslavend escapisme of virtuele verbondenheid nog de minst heilzame van allemaal zal blijken te zijn. Moge de nieuwe Call of Duty het ons leren.