Als gist in het deeg

De Niké reeks van de uitgeverij Acco functioneert al jaren als spreekbuis voor de theologische faculteit van de KULeuven met de bedoeling om recent verworven theologische inzichten toegankelijk te maken voor een breed publiek. In deze reeks vormt Als gist in het deeg voorlopig het laatste maar zeker niet de minst ambitieuze deel. Aan zestien onderzoekers van de faculteit werd gevraagd om de inzichten van hun recent theologisch onderzoek over het leven en de ideeën van een bepaalde marktante figuur in de Christelijke traditie te ontsluiten voor godsdienstleerkrachten vandaag en hier meteen concrete toepassingen voor in de klas aan te koppelen.

De inleidende tekst van Didier Pollefeyt geeft meteen een mooi beeld van de actuele inhoudelijke positie van het godsdienstonderwijs in Vlaanderen. Enkele jaren geleden werd na breed overleg een zeer grondig hervormd leerplan voor het godsdienstonderwijs ingevoerd. Het heeft even geduurd voor het volledige gewicht van deze hervorming in alle lagen van het onderwijs is doorgedrongen, maar uiteindelijk beschikt de godsdienstleerkracht vandaag over heel wat meer mogelijkheden om leerlingen relevante levensbeschouwelijke inzichten aan te bieden in een toegankelijke taal. Overigens blijkt de kwaliteit van dit nieuwe leerplan duidelijk uit het feit dat het in staat is weerwerk te bieden aan zowel de druk om godsdienstonderwijs te reduceren tot catechese, als aan de vraag om een niet confessioneel vak in te voeren. Het eerlijk, grondig en in dialoog ontsluiten van levensbeschouwelijke inzichten, vertrekkend vanuit de Christelijke traditie, is in de praktijk een positieve evolutie gebleken en maakt het godsdienstonderwijs heel wat meer relevant voor leerlingen.

In Als gist in het deeg treden zestien markante figuren die op één of andere manier belangrijk geweest zijn voor de Christelijke traditie in chronologische volgorde in het voetlicht. Het is duidelijk dat de wetenschappelijke onderzoekers die een bijdrage leverden aan deze publicatie zich het meest comfortabel voelden bij het schrijven van de biografische schets en de uiteenzetting over de belangrijkste ideeën van deze denkers. De ontsluiting daarentegen van hun werk naar een operationeel niveau, op het einde van elke bijdrage, verloopt met eerder wisselend succes. Zo zijn de teksten over Qohelet, Ghandi of Jeanne Devos erg sterk, maar staan de levens en opvattingen van Vibia Perpetua of Maria Petyt, ver af van een hedendaags omgaan met geloof. Deze figuren tonen zich dan ook, los van hun soms erg interessante historische context, erg weerbarstig. Bij enkele teksten wordt het operationele aspect overigens zeer summier uitgewerkt, wat toch een gemiste kans is.

Gist in het deeg laat zich verassend vlot lezen als een inspirerend ideeënboek, waarin iedereen de nog steeds verfrissende rijkdom van de christelijke traditie op het spoor kan komen, waarmee de godsdienstleerkracht een waardevol instrument krijgt om in het veld aan de slag te gaan en waarmee ook de theologische faculteit bewijst dat ze relevant en dienstbaar in de wereld kan staan.

Didier Pollefeyt, Hans Debel & Anthony Dupont, Als gist in het deeg, Uitdagende stemmen voor geloofscommunicatie en levensbeschouwelijke reflectie in het godsdienstonderwijs, Uitgeverij Acco, Leuven, 2011, 416 blz., 22,50 euro, ISBN 978-90-334-8240-3.