A. van de Beek: God doet recht: Eschatologie als christologie
Prof. A. van de Beek is als hoogleraar symboliek verbonden aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en bijzonder hoogleraar systematische theologie aan de universiteit van Stellenbosch. Bij de inleiding van zijn indrukwekkende eschatologie plaatst van de Beek dit nieuwste boek in logische volgorde met zijn twee eerdere boeken over Jezus Christus en diens plaats in de wereld. In het vakgebied van de systematische theologie, zo stelt van de Beek, zou het gebruikelijk zijn om verder te gaan met de werking van de geest in de wereld – de pneumatologie – en de gestalte die de Kerk hierbij doorheen de eeuwen heeft aangenomen – de ecclesiologie. Pas in laatste instantie komt doorgaans de eschatologie, als leer van de eerste en de laatste dingen, aan bod. Maar uiteindelijk maakt deze volgorde eerder weinig uit. De komst van Jezus Christus in de wereld plaatst fundamenteel alle individueel en collectief menselijk handelen, inclusief het stuk dat bemiddeld wordt door de geest en de gestalte van de Kerk die hieruit groeit, in eschatologisch perspectief. Het is dus zeker niet zo dat het klassieke schema een chronologische volgorde impliceert. De eschatologie is in wezen een christologie en draagt de volledige betekenis van de pneumatologie en de ecclesiologie in zich.
In zijn eschatologie gaat prof. van de Beek uiterst grondig tewerk. Het eerste hoofdstuk verkent de hedendaagse problemen rond het spreken over eschatologie – hoewel deze eigenlijk niet fundamenteel verschillen van deze van de vorige generaties. De volgende hoofdstukken spitsen deze vragen toe op het denken over lichaam en ziel enerzijds en hemel en hel anderzijds. Eschatologie is voor van de Beek fundamenteel christologie en na dit scherp gesteld te hebben behandelt hij vervolgens de komst van Christus in de wereld, de doop, de plaats van christenen in de wereld, het laatste oordeel, het verlangen naar de wederkomst en de eschatologische maaltijd.
Het is hierbij overigens opmerkelijk dat in elk van deze hoofdstukken zowel ideeën van de kerkvaders als middeleeuwse en moderne theologische inzichten uitgebreid aan bod komen. Ook slaagt prof. van de Beek erin om protestantse en katholieke inzichten scherp weer te geven en gekwalificeerd met elkaar in verband te brengen. Deze ideeënrijkdom wordt doorheen het boek uitgebreid doorspekt met bijbelverwijzingen waarbij uit het register achteraan blijkt dat uit bijna elk hoofdstuk van het nieuwe testament minstens één verwijzing komt. Zo blijkt zelfs uit de vorm van dit boek dat eschatologie in wezen christologie is – getuige hiervan ook de indrukwekkende icoon van de lijdende Christus op het kaft van het boek.
Grondig en traditioneel in zijn systematiek, dat is zeker een manier om God doet recht te omschrijven en dat is op zich al een verdienste in ons taalgebied. Maar tegelijk slaagt Van de Beek erin om een eigenzinnig en uitdagend spoor te trekken in het denken over eschatologie. Enkel het definitieve antwoord ontbreekt nog, maar laat dat nu eenmaal eigen zijn aan de eschatologie.
REFERENTIE:
A. van de Beek, God doet recht. Eschatologie als christologie, Meinema Uitgeverij, Zoetermeer, 2008, 444 Blz., 35,00 Euro, ISBN: 978 90 211 4180 0.
In zijn eschatologie gaat prof. van de Beek uiterst grondig tewerk. Het eerste hoofdstuk verkent de hedendaagse problemen rond het spreken over eschatologie – hoewel deze eigenlijk niet fundamenteel verschillen van deze van de vorige generaties. De volgende hoofdstukken spitsen deze vragen toe op het denken over lichaam en ziel enerzijds en hemel en hel anderzijds. Eschatologie is voor van de Beek fundamenteel christologie en na dit scherp gesteld te hebben behandelt hij vervolgens de komst van Christus in de wereld, de doop, de plaats van christenen in de wereld, het laatste oordeel, het verlangen naar de wederkomst en de eschatologische maaltijd.
Het is hierbij overigens opmerkelijk dat in elk van deze hoofdstukken zowel ideeën van de kerkvaders als middeleeuwse en moderne theologische inzichten uitgebreid aan bod komen. Ook slaagt prof. van de Beek erin om protestantse en katholieke inzichten scherp weer te geven en gekwalificeerd met elkaar in verband te brengen. Deze ideeënrijkdom wordt doorheen het boek uitgebreid doorspekt met bijbelverwijzingen waarbij uit het register achteraan blijkt dat uit bijna elk hoofdstuk van het nieuwe testament minstens één verwijzing komt. Zo blijkt zelfs uit de vorm van dit boek dat eschatologie in wezen christologie is – getuige hiervan ook de indrukwekkende icoon van de lijdende Christus op het kaft van het boek.
Grondig en traditioneel in zijn systematiek, dat is zeker een manier om God doet recht te omschrijven en dat is op zich al een verdienste in ons taalgebied. Maar tegelijk slaagt Van de Beek erin om een eigenzinnig en uitdagend spoor te trekken in het denken over eschatologie. Enkel het definitieve antwoord ontbreekt nog, maar laat dat nu eenmaal eigen zijn aan de eschatologie.
REFERENTIE:
A. van de Beek, God doet recht. Eschatologie als christologie, Meinema Uitgeverij, Zoetermeer, 2008, 444 Blz., 35,00 Euro, ISBN: 978 90 211 4180 0.
Reacties