Hans Küng: De Islam, de toekomst van een wereldreligie
De Islam is het derde deel van de trilogie die door Hans Küng, de eeuwig jonge progressieve theoloog van Vaticanum II, een kwarteeuw gelden werd begonnen. Na uitgebreide studies over het Jodendom (1991) en het Christendom (1994) beschrijft hij hier in detail de derde grote godsdienst van Abraham. In het slotwoord bij dit laatste deel drukt Küng duidelijk uit wat hij met dit indrukwekkende werk wilde bereiken. Het was zijn opzet om de drie grote monotheïstische religieuze tradities in kaart brengen en hen zo helpen hun enorme spirituele en ethische toekomstpotentieel te ontsluiten. In een beweging wilde hij bovendien ook de dialoog en het begrip tussen deze drie wereldgodsdiensten stimuleren en hen aanmoedigen bij te dragen tot een wereld van vrede en rechtvaardigheid.
Net als in de voorgaande delen beschrijft Küng, na oorsprong en kerngedachten, de opeenvolgende paradigma’s die elkaar binnen de Islam in de loop van de geschiedenis afgewisseld hebben en die stuk voor stuk nog doorleven in het heden. Met deze erg westerse en rationele analyse slaagt Küng erin om de basiskennis die bij de gemiddelde westerse mens leeft van de Islam in alle richtingen uit te breiden. Bovendien getuigen de gedetailleerde feiten en genuanceerde inzichten die hij aanreikt van een erg grote kennis van de Islam als historisch gegeven en een groot respect voor de Islam als wereldgodsdienst voor miljoenen mensen.
Toch is Küng, hoewel hij hiermee aansluit bij heel wat Islamitische denkers, ook erg kritisch tegenover de Islam. Hij eindigt zijn historische analyse van de vijf grote paradigma’s met de opmerking dat de Islam tot op vandaag nog in verregaande mate door paradigma’s uit het verleden bepaald blijft. Net als het Christendom staat ook de Islam erg kritisch tegenover heel wat ontwikkelingen die hun oorsprong vonden in de Renaissance. In de Christelijke wereld echter, zette de scheiding tussen kerk en staat zich steeds verder door en konden het vrije denken, de wetenschap, technologie en cultuur zich verder konden ontwikkelen. In de Islam valt het onderscheid tussen recht, godsdienst en staat echter veel moeilijker te maken en vonden moderne ideeën bijgevolg veel trager of helemaal geen ingang. Voor Küng is het duidelijk dat de Islam, na een gouden periode van zeer plotse en grote bloei, de laatste eeuwen duidelijk achterop hinkt.
Bestaat er zoiets als het ultieme, volledige en allesomvattende naslagwerk voor de Islam? Zonder twijfel niet, daarvoor is de Islam te groot en alomvattend. Maar Hans Küng slaagt er wel in, door consequent de analyse te maken van de grote paradigma’s binnen de drie godsdiensten van Abraham een monumentaal levenswerk tot voltooiing te brengen. Er bestaan weinig werken die historische feiten en genuanceerde oordelen zo accuraat samenbrengen. Bovendien maakt Küng haarscherp het onderscheid tussen wat christenen en moslims verenigt en verdeelt, niet enkel inhoudelijk of theologisch, maar ook op plaatsen waar de dialoog mankloopt vanwege ideologie, misverstanden, wantrouwen, angst of onwetendheid.
REFERENTIE:
Hans Küng, De Islam, de toekomst van een wereldreligie, Uitgeverij Ten Have, Kampen, 2006, 893 blz., 69,00 euro, ISBN 90-259-5490-1
Net als in de voorgaande delen beschrijft Küng, na oorsprong en kerngedachten, de opeenvolgende paradigma’s die elkaar binnen de Islam in de loop van de geschiedenis afgewisseld hebben en die stuk voor stuk nog doorleven in het heden. Met deze erg westerse en rationele analyse slaagt Küng erin om de basiskennis die bij de gemiddelde westerse mens leeft van de Islam in alle richtingen uit te breiden. Bovendien getuigen de gedetailleerde feiten en genuanceerde inzichten die hij aanreikt van een erg grote kennis van de Islam als historisch gegeven en een groot respect voor de Islam als wereldgodsdienst voor miljoenen mensen.
Toch is Küng, hoewel hij hiermee aansluit bij heel wat Islamitische denkers, ook erg kritisch tegenover de Islam. Hij eindigt zijn historische analyse van de vijf grote paradigma’s met de opmerking dat de Islam tot op vandaag nog in verregaande mate door paradigma’s uit het verleden bepaald blijft. Net als het Christendom staat ook de Islam erg kritisch tegenover heel wat ontwikkelingen die hun oorsprong vonden in de Renaissance. In de Christelijke wereld echter, zette de scheiding tussen kerk en staat zich steeds verder door en konden het vrije denken, de wetenschap, technologie en cultuur zich verder konden ontwikkelen. In de Islam valt het onderscheid tussen recht, godsdienst en staat echter veel moeilijker te maken en vonden moderne ideeën bijgevolg veel trager of helemaal geen ingang. Voor Küng is het duidelijk dat de Islam, na een gouden periode van zeer plotse en grote bloei, de laatste eeuwen duidelijk achterop hinkt.
Bestaat er zoiets als het ultieme, volledige en allesomvattende naslagwerk voor de Islam? Zonder twijfel niet, daarvoor is de Islam te groot en alomvattend. Maar Hans Küng slaagt er wel in, door consequent de analyse te maken van de grote paradigma’s binnen de drie godsdiensten van Abraham een monumentaal levenswerk tot voltooiing te brengen. Er bestaan weinig werken die historische feiten en genuanceerde oordelen zo accuraat samenbrengen. Bovendien maakt Küng haarscherp het onderscheid tussen wat christenen en moslims verenigt en verdeelt, niet enkel inhoudelijk of theologisch, maar ook op plaatsen waar de dialoog mankloopt vanwege ideologie, misverstanden, wantrouwen, angst of onwetendheid.
REFERENTIE:
Hans Küng, De Islam, de toekomst van een wereldreligie, Uitgeverij Ten Have, Kampen, 2006, 893 blz., 69,00 euro, ISBN 90-259-5490-1
Reacties